ยินดีต้อนรับสู่บทความของเราเกี่ยวกับการจัดเก็บเมล็ดพันธุ์กัญชา สำหรับมือใหม่และผู้ปลูกที่มีประสบการณ์ต้องอ่าน
เมล็ดกัญชาก็เหมือนกับพืชชนิดอื่น ๆ ตรงที่มีอายุการใช้งานที่สภาพการเก็บรักษาอาจส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญ อุณหภูมิ ความชื้น และแสง ซึ่งเป็นตัวกำหนดความมีชีวิตของมัน เมื่อเวลาผ่านไป เราจะมาดูวิธีรักษาสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมนี้ เมื่อคุณทำถูกต้อง เมล็ดกัญชาสามารถงอกได้แม้ว่าจะเก็บไว้นานถึง 10 ปีก็ตาม
คู่มือนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้คุณได้รับคำแนะนำที่ปฏิบัติได้จริงและปฏิบัติตามได้ง่าย เพื่อให้แน่ใจว่าเมล็ดพันธุ์กัญชาของคุณยังคงมีประสิทธิภาพและให้ผลผลิต พร้อมที่จะแตกหน่อ เมื่อคุณต้องการ
หากมีการจัดเก็บอย่างเหมาะสม เมล็ดพันธุ์กัญชาสามารถอยู่ได้นาน 2-3 ปี และในบางกรณีอาจนานถึง 10 ปี หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ถูกรบกวน
ช่วงเวลาที่เมล็ดพันธุ์กัญชาสามารถคงความสดและใช้งานได้ได้นานแค่ไหนนั้นขึ้นอยู่กับสภาพการเก็บรักษา โดยเฉพาะอย่างยิ่งอุณหภูมิ ความชื้น การสัมผัสแสง รวมถึงพันธุกรรมของเมล็ดพันธุ์กัญชาด้วย
เมล็ดพันธุ์บางชนิดที่มีพันธุกรรมอ่อนแออาจมีอายุการเก็บรักษา 6 เดือนถึง 1 ปี ในทำนองเดียวกัน เมล็ดพันธุ์กัญชาจะอยู่ได้ไม่นานหากโดนแสงหรือเก็บไว้ในที่ชื้น
หากคุณซื้อเมล็ดพันธุ์จากธนาคารเมล็ดพันธุ์และพวกมันมาในบรรจุภัณฑ์ คุณสามารถทิ้งไว้ในที่มืดและแห้งได้ โดยทั่วไปวิธีที่ดีที่สุดคือ ไม่รบกวนเมล็ดพันธุ์ หากคุณไม่ได้วางแผนที่จะใช้เมล็ดพันธุ์ในทันที
บรรจุภัณฑ์แบบพิเศษช่วยรักษาสภาพที่มั่นคง เช่น ความชื้น อุณหภูมิ ฯลฯ โดยปกติแล้วธนาคารเมล็ดพันธุ์จะแนะนำให้ปลูกภายใน 1 ปี แต่คุณสามารถเพิ่มอายุการใช้งานได้ ดังที่เราจะเห็นด้านล่างนี้ด้วยความระมัดระวังเป็นพิเศษ
การเก็บเมล็ดพันธุ์กัญชาไม่จำเป็นต้องมีจำนวนมาก ใช้เพียงภาชนะกันแสงและกันลม ซึ่งเก็บไว้ในที่มืดและเย็นก็จะช่วยได้เป็นอย่างดี
หัวใจสำคัญคือ การสร้างสภาพแวดล้อมที่สร้างความสมดุลให้กับปัจจัยสำคัญ 3 ประการ ได้แก่ อุณหภูมิ ความชื้น และแสงสว่าง แต่ละองค์ประกอบมีส่วนสำคัญในการรักษาความสดของเมล็ดและป้องกันการงอกก่อนวัยได้
ช่วงอุณหภูมิที่เหมาะสมในการจัดเก็บเมล็ดพันธุ์กัญชาจะแตกต่างกันไประหว่าง 4 °C – 8 °C (39 ถึง 46 °F) แต่นี่ก็ไม่ได้สำคัญมากสักเท่าไหร่ หากคุณสามารถเก็บเมล็ดไว้ได้ที่อุณหภูมิ 10°C ได้ เมล็ดกัญชาก็จะยังคงอยู่ได้นานกว่า เมื่อเก็บไว้ที่อุณหภูมิ 20°C การเก็บรักษาที่อุณหภูมิ 5°C จะทำให้อายุการใช้งานยาวนานกว่า เมื่อเก็บไว้ที่อุณหภูมิ 10°C
ผู้เพาะปลูกในร่มและผู้เพาะพันธุ์มืออาชีพส่วนใหญ่เลือกใช้อุณหภูมิ 5°C – 8°C เพื่อเก็บเมล็ดกัญชาซึ่งสามารถทำได้ในตู้เย็น หากคุณไม่สามารถมั่นใจในสภาวะดังกล่าวได้ ให้เก็บเมล็ดไว้ในที่ที่มีอุณหภูมิคงที่ อุณหภูมิที่ผันผวนมากเกินไปก็จะไม่ดีต่อเมล็ดกัญชาเช่นกัน
คุณยังสามารถเก็บเมล็ดพันธุ์กัญชาไว้ในอุณหภูมิเยือกแข็งได้ โดยอุณหภูมิต่ำถึง -10°C ถึง -20°C ซึ่งจะมีประสิทธิภาพอย่างยิ่งเมื่อเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้เป็นเวลานานหลายปี ในความเป็นจริง Svalbard Global Seed Vault ซึ่งเป็นที่เก็บเมล็ดพันธุ์ที่ปลอดภัยที่ใหญ่ที่สุดในโลกซึ่งมีตัวอย่างมากกว่า 1 ล้านตัวอย่าง โดยเก็บเมล็ดกัญชาไว้ที่อุณหภูมิ -18°C โดยมีความชื้นที่ต่ำมาก
หลักปฏิบัติทั่วไป: ยิ่งอุณหภูมิต่ำลงมากเท่าไหร่ เมล็ดก็จะคงอยู่ได้นานขึ้นเท่านั้น แต่อุณหภูมิที่เย็นเกินไปอาจทำให้เมล็ดแตกได้หากใช้ผิดวิธี อย่างไรก็ตาม อุณหภูมิสูงจะช่วยให้เกิดการงอกได้ ซึ่งอาจทำให้เมล็ดงอกและแห้งได้
อากาศที่มีความชื้นต่ำเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันไม่ให้เมล็ดงอกและยืดอายุการใช้งานได้ ความชื้นในอากาศสูงหมายถึง การต้องจัดการกับเชื้อรา, เห็ดรา และการเน่าเปื่อย
ตารางด้านล่างนี้เป็นการเน้นถึงผลกระทบของช่วงความชื้นที่แตกต่างกันที่มีผลต่อเมล็ดกัญชา
| ระดับความชื้นในอากาศ | Effects of marijuana seeds |
|---|---|
| สูงกว่า 60% | ความชื้นที่สูงเกินไป เพิ่มโอกาสที่เมล็ดจะเสื่อมและตาย มีความเสี่ยงสูงที่เชื้อราและเมล็ดจะเน่าเปื่อย |
| 35%-60% | ช่วงการงอกที่ยอมรับได้ |
| 20%-35% | ช่วงที่เหมาะสำหรับการเก็บเมล็ดพันธุ์ – ระยะยาวและระยะสั้น |
| ต่ำกว่า 20% | มีแนวโน้มที่จะเกิดปัญหา เช่น แมลง, สัตว์รบกวน, เชื้อรา, แบคทีเรีย, ความแห้งมากเกินไป และไม่เหมาะสำหรับการเพาะงอก |
ระดับความชื้นต้องได้รับความใส่ใจสักหน่อย เมื่ออาศัยอยู่ในสถานที่ที่มีความชื้นในอากาศสูง เช่น ในเขตร้อนหรือประเทศไทยเราเอง ในกรณีเช่นนี้ ขอแนะนำให้ใช้เครื่องป้องกันความชื้นและเก็บให้มิดชิด ควบคู่ไปกับวิธีการลดความชื้นผสมผสานกัน ตัวอย่างเช่น การวางซองซิลิกาเจลลงในภาชนะเป็นวิธีที่ดีเยี่ยมในการทำให้ความชื้นต่ำ
โปรดจำไว้ว่าเมล็ดพันธุ์กัญชาจะงอกได้ในสภาพอากาศที่ชื้นและมีความชื้นจากน้ำ การมีหยดความชื้นอยู่ในกล่องเก็บเมล็ดจะทำให้รากแก้วโผล่ออกมา
การได้รับแสงสามารถหลอกให้เมล็ดคิดว่าถึงเวลางอกได้ ส่งผลให้เมล็ดแตกหน่อหรือเสียหายก่อนเวลาอันควร เมล็ดควรได้รับการปกป้องจากแสง เพื่อรักษาความมีชีวิต ไม่ว่าจะเป็นแสงแดดหรือกลางคืนเทียม การเก็บเมล็ดกัญชาไว้ในภาชนะที่กันแสงหรือทึบแสง ให้ห่างจากแสงโดยตรงถือเป็นสิ่งสำคัญ
หากคุณใช้ภาชนะโปร่งใส ให้ห่อไว้ในวัสดุที่กันแสงและเก็บไว้ในที่เย็นและมืด
เมล็ดกัญชาควรอยู่ในที่เย็น มืด และแห้งสำหรับการจัดเก็บ มันเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการรักษาให้อายุยืนยาวและยังคงมีความสดอยู่ แต่ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับว่าคุณต้องการเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ในระยะยาวหรือระยะสั้น ซึ่งมีแนวทางในการเก็บรักษา ดังนี้
หากต้องการเก็บเมล็ดกัญชาไว้ได้นาน 1 ปี คุณไม่จำเป็นต้องใช้เวลานานมาก:
เมื่อคุณตั้งใจที่จะเก็บเมล็ดพันธุ์กัญชาไว้เป็นเวลานาน สิ่งสำคัญคือ ต้องสร้างสภาพแวดล้อมที่จะรักษาความสดของเมล็ดพันธุ์ไว้ ดังนี้
หากคุณปลูกเมล็ดพันธุ์กัญชาของคุณเองโดยการผสมข้ามสายพันธุ์ เมล็ดกัญชาเหล่านั้นต้องใช้เวลาในการทำให้แห้งก่อนจึงจะเก็บไว้ได้ เมล็ดที่เพิ่งเก็บเกี่ยวมาใหม่มักจะชื้นเกินกว่าจะนำไปใช้ได้ทันที ซึ่งด้านล่างก็เป็นแนวทางง่าย ๆ ในการจัดเก็บเมล็ดกัญชา
เพื่อตรวจสอบว่าเมล็ดกัญชาเสื่อมหรือไม่ มีหลายวิธีที่สามารถสังเกตได้ ดังนี้
ค่อย ๆ บีบเมล็ดพืชระหว่างนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ ถ้ามันแตกร้าวด้วยแรงกดเล็กน้อย แสดงว่าใช้งานไม่ได้และผ่านจุดพีคไปแล้ว เมล็ดที่แข็งแรงจะไม่แตกร้าวจากการกดด้วยมือ แบบนี้จะมีโอกาสงอกได้ดีกว่า
การทดสอบความสดของเมล็ดขั้นสุดท้ายคือ การทดลองปลูกดูการงอก ปลูกเมล็ดลงในดินโดยตรงหรือใช้วิธีการกระดาษชำระ คุณสามารถเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับวิธีการเพาะเมล็ดกัญชาได้ในบทความโดยละเอียดของเรา
หรือวางเมล็ดไว้ในน้ำอุ่นประมาณ 1-2 ชั่วโมง เมล็ดที่ลอยได้อาจไม่ดีและไม่สามารถเติบโตได้ ในขณะที่เมล็ดที่จมลงไปน่าจะมีสุขภาพที่ดี การทดสอบนี้ง่ายและสามารถตรวจสอบหลายเมล็ดได้ในคราวเดียว จำไว้ว่า ให้ทำการทดสอบนี้ จะเหมาะกับช่วงเวลาที่คุณพร้อมที่จะเพาะเมล็ดทันทีเท่านั้น เพราะน้ำอาจทำให้เมล็ดเสียหายได้
โปรดตระหนักว่า การพิจารณาความสดของเมล็ดกัญชาไม่ใช่วิทยาศาสตร์ที่แน่นอน แม้ว่าวิธีการเหล่านี้จะเป็นข้อบ่งชี้ที่ดี แต่บางครั้งวิธีเดียวที่จะแน่ใจได้ก็คือ การลองเพาะเมล็ด
นอกจากนี้ โปรดจำไว้ว่าเมล็ดกัญชาสามารถแสดงการเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติได้แม้จะอยู่ในสายพันธุ์เดียวกัน ดังนั้นความแตกต่างเล็กน้อยในลักษณะที่ปรากฏจึงไม่ได้บ่งบอกถึงคุณภาพที่ไม่ดีเสมอไป
ได้ เมล็ดกัญชาเก่าสามารถนำมาเพาะปลูกได้ แต่อาจต้องการการดูแลเพิ่มเติมอีกเล็กน้อย เพื่อให้เมล็ดงอก
วิธีหนึ่งในการปรับปรุงอัตราการงอกของเมล็ดเก่าคือ การขัดเบาๆ ด้วยกระดาษทราย กระบวนการนี้เรียกว่า การขูดผิวหนัง จะช่วยสลายเปลือกแข็งด้านนอกของเมล็ด ทำให้ความชื้นเข้าไปข้างในและเริ่มงอกได้ง่ายขึ้น
อีกเทคนิคหนึ่งคือ การจุ่มเมล็ดลงในสารละลายไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์นิดหน่อย ก่อนปลูก ขั้นตอนนี้สามารถฆ่าเชื้อเมล็ดพืชและให้ออกซิเจนแก่เมล็ด ซึ่งอาจช่วยในการเริ่มงอกได้
การงอกของเมล็ดที่แตกร้าวนั้นท้าทายมากในการเพาะปลูก ทำให้มีโอกาสล้มเหลวสูง แต่มีหลายสิ่งที่ยังสามารถทำได้
คุณอาจลองใช้วิธีกระดาษชำระ โดยวางเมล็ดพืชไว้บนกระดาษทิชชู่เปียก เก็บไว้ในที่มืดและอบอุ่น วิธีนี้ช่วยให้คุณติดตามเมล็ดได้อย่างใกล้ชิดและรักษาระดับความชื้นที่เหมาะสม ซึ่งอาจทำให้เมล็ดที่แตกร้าวมีโอกาสงอกได้ดีขึ้น
การดูแลที่เหมาะสมและสภาวะการเก็บรักษาที่เหมาะสมสามารถยืดอายุเมล็ดกัญชาได้ถึง 10 ปี
เมล็ดกัญชาที่มีสุขภาพดีมักจะมีสีเข้มและมีจุดสีน้ำตาล, สีดำ หรือสีเทา โดยทั่วไปแล้วจะมีจุดด่าง โดยมีลายเสือหรือลายกระดองเต่า มีเปลือกนอกที่แข็งเป็นมันเงา และให้ความรู้สึกแข็งเมื่อบีบเบา ๆ เมล็ดที่ยังไม่สุกมักจะมีสีเขียวและนิ่มกว่า
ไม่ได้ คุณไม่สามารถระบุเพศของต้นกัญชาจากเมล็ดได้ เพศของพืชกัญชาไม่สามารถระบุได้จนกว่าจะถึงระยะก่อนออกดอก มีตำนานและความเข้าใจผิดเกี่ยวกับการระบุเพศของเมล็ดกัญชาจากรูปลักษณ์ภายนอก แต่สิ่งเหล่านี้ไม่น่าเชื่อถือ
วิธีที่ดีที่สุดในการเก็บเมล็ดกัญชาคือ เก็บในภาชนะสุญญากาศในที่เย็น แห้ง และมืด การแช่เย็นเป็นอะไรที่เหมาะอย่างยิ่ง โดยเฉพาะในตู้เย็นที่ไม่ได้เปิดบ่อย เพื่อป้องกันเมล็ดจากแสงและความชื้น รวมถึงลองใช้สารดูดความชื้น เพื่อควบคุมความชื้นควบคู่กัน
